Bazı yayınevlerinin okura kalıcı bir güven verdikleri kuşkusuz. Bunun bir anda olması olanaksız; yıllar içinde, okur tarafından birçok kereler sınandıkça kazanılır bu güven. Her zaman yerinde midir okurun güveni, genellikle her zaman, ama ayrıksı örnekler de yok değildir. Sözgelimi bir yayınevi kitap seçimi bakımından tamamıyla kendine özgü, benzerleri olmayan niteliğini çevirilerindeki ciddi arızalarla yok ediyordur da, bu eksikliği okurda olumsuz karşılıklar bulmamıştır. Ya da başka bir yayınevi, gene kolayca ulaşılamayacak zenginliğine karşın, editörlük hizmetleri bakımından yetersiz, düzeltme yanlışlarıyla dolu kitaplar yayımlıyordur da, bu eksikliği okurda olumsuz bir karşılık yaratmamıştır. Gene de Dost, Doğu-Batı, Metis gibi, okurda haklı bir güven duygusu yaratmış bazı yayınevleri de var ki, adlarını anmakta elbette sakınca yok.
Öte yandan, kitap fiyatları bakımından da yayınevlerinin okurda yarattığı olumlu ya da olumsuz etkiler var. Notos Kitap'ın kitap fiyatları ortalamanın üstünde, bunu biliyorum, açıklanabilir nedenleri var. Adlarını burada anmamız doğru olmayabilir, ama bence fiyatları yüksek bir dizi yayınevi daha sayılabilir. Bu arada bazı yayınevlerinin kitap fiyatları da gerçekten çok ucuz. Onların adlarını da vermeyelim, çünkü kitap fiyatlarını ucuz tutabilen bu yayınevlerinin baskı ve öteki yayına hazırlık süreçlerinde ciddi sorunları olduğunu düşünüyorum. Fiyatı başka nasıl ucuzlatabilirsiniz, kendi matbaanız yoksa ya da kâğıtçı değilseniz...
Alfa Dağıtım'daki arkadaşlar Notos Kitap'ın yeni yayımlanan her kitabının fiyatını yüksek bulur. Buna alıştım. Ama ben de onlara şunu söylüyorum:"Bir kitap eğer ilk dağıtımdan sonra ancak 300-400 adet satılıyorsa, o kitabın fiyatının ucuz ya da pahalı oluşu satış adedini değiştirmez. Siz bizim kitapları kaha çok satabiliyorsanız, biz de fiyatları düşürebiliriz."
Öyle ya, fiyat düzeyi ancak çok-satan kitaplarda söz konusu edilebilir. Bir kitap 100 bin satılıyorsa, fiyatının yüksekliği satış adedini birkaç on bin bile düşürebilir. Ya da 250 adet satılan bir kitabın fiyatının 15 lira yerine 12 lira olması, satış adedini hemen hiç değiştirmez.
Öte yandan, fiyat düzeyi hemen hiçbir yayınevinde rastgele belirlenmez. Notos Kitap'ta da. Notos Kitap'ta yayımlanan her kitabın öteki yayınevleriyle karşılaştırılması neredeyse olanaksız bir maliyeti bulunuyor. Çünkü bütün baskı, kâğıt ve öteki giderler bakımından, anca yüksek maliyetle karşılanabilecek bir baskı kalitesi arıyoruz. Bu kalitenin bazı unsurları belki okurlarca ayırt edilemiyor, ama kendimiz biliyoruz ve yalnızca bizim bilmemiz de yeterli diye düşünüyoruz. Bugüne kadar sağladığımızı düşündüğümüz bu kaliteyi riske atmayı da artık düşünemeyiz. Bu yüzden Notos Kitap'ın yayımladığı kitapların fiyatı yüksek görünüyor, ama hiçbiri keyfi biçimde belirlenmemiştir. Her kitabın başlangıçtaki satış adedi en az birkaç bin olsaydı, o zaman fiyat politikasında değişiklik yapmak da gerekebilirdi. Elbette baskı kalitesini biraz aşağı çekerek...Semih Gümüş
22 Mayıs 2008
Kitap fiyatları Türkiye'de çok yüksek. Bunu hemen herkes kabul ediyor. Sayın Semih Gümüş gibi, mesleğin içinden biri de bunu teyit etmiş oldu.
YanıtlaSilBildiğim kadarıyla Avrupa ülkeleri, ABD, Japonya gibi okuma oranlarının çok yüksek olduğu yerlerde de kitap fiyatları pek öyle düşük değil. Ancak Türkiye'nin onlardan bir farkı var: Oralarda okuma oranlarıyla ekonomik kalkınmışlık arasında bir doğru orantı var. Dolayısıyla da oralarda fiyat yüksekliği daha az sorun oluyordur diye düşünüyorum.
Türkiye gibi, kişi başına düşen kitap/gazete/dergi sayılarının yerlerde süründüğü ülkelerde başta Hükümet (Kültür Bakanlığı) olmak üzere birtakım kurum ve kuruluşlar olaya et atmalı kanısındayım. Mesela, Bakanlık, giderlerinin bir kısmını karşılayarak yayınevlerinin kitapları daha ucuza satmasını sağlayabilir. Örneğin Milli Eğitim Bakanlığı, şimdi de öyle mi bilmiyorum, kendi yayınevinin kitaplarını yine kendi kitapevlerinde bir aralar ucuza satıyordu.
Bununla birlikte bu konuda toplumsal duyarlılığımızın da maalesef pek gelişemediği anlaşılıyor. Örneğin İş ve Yapı Kredi bankaları yıllardır yayıncılık hizmeti veriyorlar, gayet kaliteli de veriyorlar, gelin görün ki o oranda da pahalı veriyorlar. Oysa bu gibi kurumların böyle hizmetleri çok daha ucuza vermeleri gerekmez mi?