19 Ağustos 2012

Bayram Yazısı

"Bayram nasıl geçiyor?"
"Valla, sessiz. Seninki nasıl geçiyor?"
"Valla, bizimki de sessiz, sakin."

***
Bayramlar bayram olmaktan çıktı, bunu artık kabullenelim. Fakat, sadece bayramlar mı bayram olmaktan çıktı? Benim gördüğüm kadarıyla şu son yirmi-otuz yılda her bir âdet, gelenek, görenek ve bilumum kültür pratiği değişime uğradı; ama şöyle, ama böyle.

Nedir peki, her şeyi böylesine değişime uğratan? Bunun üzerine uzun uzadıya konuşulabilir, kısaca söylemek gerekirse, zaman. "Zamanın ruhu" denir ya, bu zamanın ruhu da böyle bir ruh işte.

Yıl sonu geldiğinde, müslüman mahallesinde salyangoz misali, bizim yüzde doksan dokuzu müslüman olduğu söylenen memleketimizde de bir noel telaşı başlar ya, çoğu kişi bu durumu, kendi kültürümüzü bıraktık, Batı kültürünü özümsedik, şeklinde algılıyor. Halbuki hiç de öyle değil. Siz sanıyor musunuz ki Batı dünyasında durum bizdekinden çok farklı, gelenekler, kültürler capcanlı? Hayır, onlarda durum bizdekinden de vahim. Nasıl ki bizde milyonlarca insan, "nerede o eski bayramlar" diye ahlanıp vahlanıyor, emin olunuz Avrupa ve Amerika'da da milyonlarcası, "nerede o eski noeller" diye sızlanıyordur. 

Bu durum ne sadece Müslümanlıkla ne de Hıristiyanlıkla; ne sadece Doğuyla ne de Batıyla ilgili bir şey. Bu, günümüzün küreselleşmiş dünyasının, üzerinde yaşayan herkesi etkileyen "küresel kültürünün" bir sonucu ve gereği olarak ortaya çıkıyor. Noel coşkusu falan da aslında büyük oranda ekonomik kaygılara dayanıyor. Sevgililer Günü, Anneler Günü, şu günü, bu günü de hep aynı değil mi? Mesele para kazanmak. Sen coşacaksın ki para harcayasın, para harcayacaksın ki kimileri zengin olacak. Burada şu da sorulabilir elbette, neden bütün dünya Noel'de o kadar coşuyor da, örneğin Ramazan Bayramı'nda coşmuyor? Varın düşünün.

Canınızı sıkmayın bence, elle gelen düğün bayram, demişler. Evet, geleneklerin kayboluyor olması üzücü ama, olan sadece bize olmuyor. Bütün dünya değişiyor.

İyi bayramlar. 

4 yorum:

  1. İyi bayramlar dilerim, haklısınız bütün dünya bütün değerler değişiyor. Galiba yaşamın anlamı da bu: DEĞİŞİM

    YanıtlaSil
  2. Bayramınız kutlu olsun Ali Zafer Bey, nasılsınız?

    YanıtlaSil
  3. bayramlar aileleri bir araya getirmek acısından güzel birer gelenek. bir cok ülkede ki, dinde ki, kültürde ki özel günler de cogunlukla insanlar arasındaki dayanışmayı sağlamak açısından önemli rol oynuyor. Tabi bu cok genel bir yorum.
    Son zamanlarda ise dediğiniz gibi noel vs ticari olduğunu dusunuyorum.
    Değişimler ister bireysel, ister toplumsal olsun hos karsılanmazlar. Farklılık her zaman korkutucudur. Ancak değişim hayatın her alanında, her cağda olacaktır. bunu kabullenemeyen, karsı cıkan, umursamayan bir sürü insan olacaktır. Ben değerlerin değişimi karşısında yapılacak bir şey olmadığını ve bunu doğal bir surec olarak goruyorum. İyi bayramlar.

    YanıtlaSil
  4. İyi bayramlar Nameless,
    Evet, değişimi istemeyen, kabullenmeyen çokça insan vardır. Üzücü olan bunların büyük çoğunluğunun herhangi bir muhasebe yapmadan değişim denen şeye baştan ve toptan karşı olmasıdır. Değişimin iyi ve olumlu tarafları da vardır kuşkusuz. Değişimi olumlu karşılayanlar da var elbette, bunu da unutmamak lazım.

    Değerlerin değişimi konusunda yapılacak bir şey var mı, yok mu? Siz olmadığını düşünüyorsunuz. Eğer değişim süreci gerçekleşmişse, bence de yapılacak bir şey yok. Değişen değişmiştir zaten. Örneğin, eski düğün geleneklerini tekrar getirip toplum hayatına yerleştirmeye çalışmak pek ele gelir bir sonuç doğurmayacaktır, değil mi? Ama şunu da unutmamak gerek, kültürel pratiklerin kökü toplumda kaldığı sürece bir zaman, bir şekilde "nüksedebilirler."

    Sözün özü, "değişim" konusu tahmin edebileceğimizden de karmaşık bir konu.

    Tekrar bekleriz, sağlıkla kalın.

    YanıtlaSil

Yorumunuzda bir web sayfasına bağlantı vermek istiyorsanız buraya bakabilirsiniz.

Yorumlarla ilgili notlar için buradaki sayfanın sonuna bakabilirsiniz.

Sayfa başına git