Öküz, Eşek, İnsan

A bove ante, ab asino retro, a stulto undique caveto. 
Hayatımda en sevdiğim üç beş sözden biridir bu. Latince bir atasözü. Anlamı, 
"Öküzün önünde, eşeğin arkasında, ahmağın her tarafında dikkatli ol." 

Kolay kolay atasözü olunmuyor tabii. Yüzlerce yıllık tecrübe gerekiyor bir sözün atasözü olması için. Değişik zamanların, değişik insan kuşaklarının yaşam deneyimlerinden damıtılıp gelen sözlere atasözü diyoruz. Her atasözü içinde bir hikmet barındırır. Barındırmıyorsa tutup atın, atasözü değildir o.

Öküzün önünde durulmaz.
Durulursa öküz başıyla bir toslar,
kişi kendini yıldızlarda sanır. 

Eşeğin de arkasında durulmaz.
Durulursa eşek ayağıyla bir çifte atar,
kişi kendini bulutlarda bulur.

Eskiler bazı konularda kesinlikle bizden daha çok şey biliyorlardı. Öküzün önünde durma, eşeğin arkasından yürüme, derken, bizim duyabildiğimizden çok daha fazla şey söylüyorlardı.

Öküzle eşeğin hiç olmazsa ne yapacağı bellidir.
Ama insan, bir kere ahmak olmaya görsün,
ne zaman, nerede, nasıl, ne yapacağı yazık ki kestirilemiyor.
Bundandır ki, adam bin yıl öncesinden bizi uyarmış:
Ahmak olanın her tarafında tetik bulun.

Copyright ©: The Ox, The Donkey.