Başı Dönen Öküz

Herhalde insanoğlu ve insankızının yeryüzüne iner inmez çıkardıkları ilk ses a'ydı. Nereden mi biliyorum? Bildiğim yok ki, yalnızca tahmin, "güçlü" bir tahmin.

Bir yerlerde okumuştum A harfinin kökenini, ama neredeydi hatırlamıyorum, Dünya Dilleri Atlası mıydı? Çok ilginç, çok seviyorum böyle gerçek öyküleri.

Bilenler bilir, günümüzde pek çok dilin kullandığı Latin Alfabesi'nin kökeni Fenike Alfabesi'ne dayanıyor. Evrile evrile, kıvrıla kıvrıla bugüne kadar gelmiş bu alfabe.


Fenike Alfabesi'nin önemli özelliklerinden biri, her harfin benzediği bir şekilden geliyor olmasıdır. Örneğin, M harfi su demek olan mem'den gelmektedir. Şekli de budur:

© Nicolas Zonvi

Gelelim A'ya. Bu harf de Fenike dilinde öküz demek olan alef'ten geliyor. İşte, yanda görüyorsunuz, öküzün başı üçgene benziyor. Fenikeliler öküzün başına benzeyen şekle onun adını verdiler ve a sesinin karşılığı olarak kullandılar.

Tabii, burada Fenike diyoruz ama, Fenike Alfabesi'nin de kendisinden öncekilerin devamı olduğunu bazı bilim adamları söylüyorlar, mantıklı olan da bu zaten. Böylece, bir zincirin halkaları olarak dünyanın kurulduğu ilk güne kadar gidiyor kültür. Her şey birbirine bağlı.

Fenikeliler öküzün başını bir kere döndürerek A yapmışlar, yani 90 derece sağa döndürmüşler ve ortaya şöylece bir şekil çıkmış:



Kısa keselim, dil dediğiniz akan su gibidir, durmaksızın değişip gelişiyor. Harfler/şekiller de değişiyor. Öküzün başı zaman içinde bir kere daha dönmüş olacak ki günümüzdeki A oluvermiş.

Öküzün başını bu kadar döndüren şey nedir, diye meraklanmadan da duramıyorum hani. Bir inek olabilir mi acaba? Belki de bir trendir.

Başlık da tam bir film adı gibi oldu, değil mi? Başı Dönen Öküz, yakında sinemalarda!