Şoför

Şoför ısıtıcı demektir. Fransızca bir kelime. Her ne kadar Türkçeye sürücü'nün karşılığı olarak geçmişse de aslı ısıtıcı'dır.

"Kel alaka," diyeceksiniz haliyle. Bir etimoloji sözlüğüne detaylıca bakmadım ama, meselenin kaba hatlarıyla açıklaması şu: Arabalar ilk çıktıkları zaman atlar atlamaz hemen çalıştırıp gazlamak mümkün olmuyordu, önceden iyice bir "ısıtmak" gerekiyordu. İşte ısıtan, ve tabii ısıttıktan sonra da süren kişiye ısıtıcı anlamına gelen chauffeur dedi Fransızlar, başka ne diyeceklerdi? Böyle yazdıkları bu kelime de Fransızcada şöfor diye okunur, hatta şoföğ. Çünkü Fransızlar zavallı r'yi öyle bir hale sokmuşlar ki, r olmuş ğ. Boğazlarından çıkarıyorlar.

Bu arada sözü geçmişken, Türkçede de özellikle şu son yirmi-otuz yılda r olabildiğince inceldi, farkında mısınız? Her neyse, konumuzdan sapmayalım, işte efendim, nasıl ki bugün Ğöno'ları, Pöjo'ları ve dahi Sitğoen'leri Fransa'dan ithal ediyoruz, şoföğ, şey pardon, şoför kelimesini de Fransızcadan ithal etmişiz. Pardon da Fransızca zaten. Bir aralar mersi vardı, ona ne oldu yahu?

Bir de yukarıda "kel alaka" dedim ya, o kel de yine Fransız. Yazılışı quelle, anlamı ne. 60'larda, 70'lerde falan çok kullanıyorlarmış bu kel alaka'yı da. Yarısı Fransızca yarısı Türkçe, ne alaka'ysa artık.