Bluetooth

Şaşırtıcı bir gerçek: "Bluetooth" sözcüğü Harald Bluetooth Gormsen'in adından geliyor. O da kim, diye soracaksınız. 10. yüzyılda yaşamış bir İskandinav kralı. Danimarka ve Norveç'i yönetmiş. Evet ama, ne alaka, diyeceksiniz, çünkü Bluetooth günümüzün bir kablosuz iletişim teknolojisi; 10. yüzyıl nere, günümüz nere.

Bluetooth iletişim protokolü 1994 yılında Ericsson firması tarafından icat edilmiş. 1997'de Jim Kardach adlı bir vatandaş bu yeni teknoloji için bu adı önermiş, çünkü tam da o sıralar Frans Gunnar Bengtsson'un Vikingler ve Harald Bluetooth'tan söz eden The Long Ships [Uzun Gemiler] adlı romanını okuyormuş.

İyi güzel de, neden onun adını önermiş, diye bir soru daha soracaksınız, biliyorum. Efendim, bu kral iletişimin gücüne inanırmış ve etkili bir iletişimle birbirinden kopuk İskandinav topluluklarını bir krallık çatısı altında birleştirmeyi başarmış. Ayrıca, savaşlarda iletişimin çok önemli olduğuna, bir savaşın kazanılmasında iletişimin rolünün azımsanmayacak ölçüde büyük olduğuna da inanır, girdiği savaşlarda da bunu uygularmış.

Bluetooth, "mavi diş" demek. Harald'ın lakabıymış. İskandinav dillerinde blátǫnn, Blåtand biçimlerindeymiş. Rivayete göre Harald'ın göze çarpacak derecede mavimtrak koyu dişleri varmış, bundan ötürü de ona bu lakap takılmış. Bugün demokrasi, insan hakları denince akla ilk gelen ve gerçekten de bu konularda yüksek standartlara sahip olan İskandinav ülkelerinde demek daha o zamanlarda ifade özgürlüğü varmış. Varmış ki, koskoca krala bile lakap takabilmiş insanlar.
.
Bluetooth'un bu hepimizin tanıdığı mavi-beyaz logosunun kökeni de yine İskandinavya. Runik yazı sistemi denen, çeşitli Germen halklarının Latin alfabesinden önce kullanmış oldukları, bir dizi alfabeden oluşan eski bir İskandinav yazı sisteminden alınan, H ve B harflerinin karşılığı olan Haglaz ve Berkanan adlı karakterlerin birleştirilmesinden doğmuş bu logo. H ile B'nin Harald Blåtand'ın baş harfleri olduğunu söylememe gerek yok sanırım.
İşte bu, Runik yazı sistemindeki H harfi:, bu da B:.


Bluetooth teknolojisinin mucidi Ericsson'un bir İsveç, yani İskandinav şirketi olduğunu eklemeyi de unutmayalım.

***

Dil böyle bir şey işte. Kelimeler ve şeyler, hiç ilgisi alakası yokken bir araya gelip bizi şaşırtabiliyorlar.

---

Kaynak: Bura, şura, ora.